ЕМОЦІЙНИЙ ВПЛИВ НА ЕКОНОМІЧНІ РІШЕННЯ: РОЛЬ СТРАХУ, РАДОСТІ, ВІДРАЗИ ТА СОЦІАЛЬНИХ ЕМОЦІЙ

  • Андрій Зайченко Харківський національний університет міського господарства імені О. М. Бекетова https://orcid.org/0009-0008-9266-7465
Ключові слова: емоції, економічні рішення, страх, радість, відраза, соціальні емоції, поведінкова економіка, емоційний інтелект, емоційне зараження, групове мислення, інвестиційна поведінка, фінансові ризики, невизначеність

Анотація

У статті проаналізовано вплив емоцій на прийняття економічних рішень, зокрема роль страху, радості, відрази та соціальних емоцій. Розглянуто їхній вплив на індивідуальну та групову економічну поведінку, а також їхній взаємозв’язок із факторами невизначеності. Досліджено механізми емоційного зараження та групового мислення, що формують макроекономічні процеси. Окрему увагу приділено ролі емоційного інтелекту у здатності регулювати емоційний вплив на фінансові рішення. Виявлено невирішені питання щодо комбінованого впливу емоцій та їхнього довготривалого ефекту на економічні стратегії. Отримані результати можуть бути використані для вдосконалення моделей поведінкової економіки та підвищення ефективності економічного управління.

Посилання

Гудзь М. В. Поведінкова економіка в умовах війни: вплив емоцій на економічні рішення громадян. Економіка та суспільство. 2023. Вип. 50. С. 55 – 60. URL: https://economyandsociety.in.ua/index.php/journal/article/view/2384?utm_source=chatgpt.com

Кузнєцова К. О., Ченуша О. С. Емоційний інтелект в поведінковій економіці. Економічний вісник НТУУ «КПІ». 2023. № 26. С. 14 – 20. URL: https://ela.kpi.ua/server/api/core/bitstreams/667b3bb9-8a9b-4e34-92cb-22a2462cc666/content

Патицька Х. О. Поведінкові закономірності прийняття економічних рішень на локальному рівні: теоретичні засади. Бізнес Інформ. 2021. №1. C. 6 – 13. URL: https://doi.org/10.32983/2222-4459-2021-1-6-13

Consoli S., Tiozzo Pezzoli L., Tosetti E. Emotions in Macroeconomic News and their Impact on the European Bond Market. Journal of International Money and Finance. 2021. Vol. 118. URL: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0261560621001236

Yukalov V. I. Quantification of emotions in decision making. Soft computing. 2021. Vol. 26. P. 2419 – 2436. URL: https://link.springer.com/article/10.1007/s00500-021-06442-5

Vamossy D. F. Investor Emotions and Earnings Announcements. Journal of Behavioral and Experimental Finance. 2021. Vol. 30. URL: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S2214635021000186

Тельнов А. С., Решміділова С. Л. Розвиток поведінкової економіки у прийнятті економічних рішень. Економічний вісник. Серія: Фінанси, облік, оподаткування. 2020. Вип. 5. С. 160 – 170. URL: https://elar.khmnu.edu.ua/server/api/core/bitstreams/4861506e-7956-4c30-a656-e3019c3065e3/content

Кужелєв М. О., Нечипоренко А. В. Вплив поведінкових факторів на управління фінансовою діяльністю корпорації: теоретичні аспекти. Збірник наукових праць Університету державної фіскальної служби України. 2018. № 2. С. 154 – 168. URL: http://nbuv.gov.ua/UJRN/znpnudps_2018_2_14

Лебон Г. Психологія народів і мас. Київ: Видавничий союз «Андронум», 2021. 210 с.

Tversky A., Kahneman D. Rational choice and the framing of decisions. The Journal of Business. 1986. Vol. 59(4). Pt. 2. Р. 251 – 278. URL: https://www.jstor.org/stable/2352759

Gudz, M. V. (2023). Behavioral economics in wartime conditions: The impact of emotions on citizens' economic decisions. Economy and Society, (50), 55–60. Retrieved from https://economyandsociety.in.ua/index.php/journal/article/view/2384?utm_source=chatgpt.com

Kuznetsova, K. O., & Chenusha, O. S. (2023). Emotional intelligence in behavioral economics. Economic Bulletin of NTUU “KPI”, (26), 14–20. Retrieved from https://ela.kpi.ua/server/api/core/bitstreams/667b3bb9-8a9b-4e34-92cb-22a2462cc666/content

Patytska, K. O. (2021). Behavioral patterns of economic decision-making at the local level: Theoretical foundations. Business Inform, (1), 6–13. https://doi.org/10.32983/2222-4459-2021-1-6-13

Consoli, S., Tiozzo Pezzoli, L., & Tosetti, E. (2021). Emotions in macroeconomic news and their impact on the European bond market. Journal of International Money and Finance, 118. Retrieved from https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0261560621001236

Yukalov, V. I. (2021). Quantification of emotions in decision making. Soft Computing, 26, 2419–2436. Retrieved from https://link.springer.com/article/10.1007/s00500-021-06442-5

Vamossy, D. F. (2021). Investor emotions and earnings announcements. Journal of Behavioral and Experimental Finance, 30. Retrieved from https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S2214635021000186

Telnov, A. S., & Reshmidilova, S. L. (2020). Development of behavioral economics in economic decision-making. Economic Bulletin. Series: Finance, Accounting, Taxation, (5), 160–170. Retrieved from https://elar.khmnu.edu.ua/server/api/core/bitstreams/4861506e-7956-4c30-a656-e3019c3065e3/content

Kuzhelev, M. O., & Nechyporenko, A. V. (2018). The influence of behavioral factors on corporate financial management: Theoretical aspects. Collected scientific papers of the University of the State Fiscal Service of Ukraine, (2), 154–168. Retrieved from http://nbuv.gov.ua/UJRN/znpnudps_2018_2_14

Le Bon, G. (2021). The psychology of peoples and masses. Kyiv: Publishing Union “Andronum”.

Tversky, A., & Kahneman, D. (1986). Rational choice and the framing of decisions. The Journal of Business, 59(4), Pt. 2, 251–278. Retrieved from https://www.jstor.org/stable/2352759

Переглядів статті: 11
Завантажень PDF: 10
Опубліковано
2025-01-27
Як цитувати
Зайченко, А. (2025). ЕМОЦІЙНИЙ ВПЛИВ НА ЕКОНОМІЧНІ РІШЕННЯ: РОЛЬ СТРАХУ, РАДОСТІ, ВІДРАЗИ ТА СОЦІАЛЬНИХ ЕМОЦІЙ. Економіка та суспільство, (71). https://doi.org/10.32782/2524-0072/2025-71-99
Розділ
ЕКОНОМІКА